Fundusze strukturalne są finansowymi instrumentami polityki strukturalnej Unii Europejskiej. Zadaniem ich jest wzmocnienie spójności ekonomicznej i społecznej poprzez promowanie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju działalności gospodarczej, wysoki poziom zatrudnienia, równe traktowanie kobiet i mężczyzn oraz wysoki poziom ochrony i poprawy stanu środowiska. Środki finansowe na realizację polityki strukturalnej pochodzą z czterech funduszy strukturalnych. Należą do nich:
1.Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
2.Europejski Fundusz Społeczny
3.Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej
4.Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa
Celem polityki strukturalnej Unii Europejskiej jest zwiększenie spójności ekonomiczno – społecznej państw UE poprzez udzielanie pomocy słabiej rozwiniętym regionom i sektorom gospodarek państw członkowskich, dążąc w ten sposób do zmniejszenia różnic w poziomie rozwoju i standardzie życia obywateli Wspólnoty.
Priorytetowe cele EFS:
- zwiększenie ilości oraz podniesienie jakości miejsc pracy,
- świadczenie pomocy w zakresie zapobiegania bezrobociu i jego zwalczaniu,
- sprostanie nowym wyzwaniom na zmieniającym się rynku pracy,
- pomoc w rozwijaniu kwalifikacji zawodowych osób,
- pomoc we wprowadzaniu nowoczesnej, aktywnej polityki zatrudnienia,
- likwidacja głównych przyczyn bezrobocia.
Rada Europejska wyznacza Europejskiemu Funduszowi Społecznemu najważniejsze zadania tzw. obszary wsparcia. Określają one cele Funduszu oraz te działania, które mogą otrzymać wsparcie.
1. Aktywne formy walki z bezrobociem
Celem tych działań jest przeciwdziałanie i zapobieganie długotrwałemu bezrobociu oraz aktywizacja zawodowa bezrobotnych i osób zagrożonych bezrobociem (m.in. szkolenia i przekwalifikowania, poradnictwo zawodowe, subsydiowanie miejsc pracy).
2. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
Celem jest ograniczenie zjawiska marginalizacji społecznej i przygotowanie osób narażonych na wykluczenie społeczne do wejścia na rynek pracy i utrzymanie zatrudnienia.
3. Rozwój kształcenia ustawicznego
Celem jest podwyższenie i utrzymanie zdolności do zatrudnienia, co w dzisiejszym świecie wymaga ciągłego kształcenia i aktywności zawodowej.
4. Doskonalenie kadr i rozwój przedsiębiorczości
Działania w tym zakresie skierowane są do dwóch różnych grup docelowych:
- do już istniejących firm (projekty służą wzmocnieniu konkurencyjności przedsiębiorstw oraz promocji wykwalifikowanej kadry pracowniczej),
- do osób rozpoczynających działalność gospodarczą (m.in. usługi doradczo - szkoleniowe)
Celem działań jest zwiększenie dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku pracy, promocja możliwości rozwijania kariery zawodowej. Wsparcie polega na szkoleniach, doradztwie oraz tzw. usługach dodatkowych (np. zapewnienie opieki nad dziećmi).
EFS finansuje konkretne i czasowo określone projekty. Środki EFS są kierowane tylko na realizację projektów posiadających szczegółowo wyznaczone cele, etapy realizacji oraz przewidywane efekty. Finansowaniu podlegają porady, pośrednictwo pracy oraz działania konkretne, ustalone i szczegółowo zaplanowane.
Zadania polityki rynku pracy przyjmują dwie formy działań: aktywną i pasywną (osłona socjalna). Polska jako członek Unii Europejskiej ma możliwość współfinansowania razem z EFS tylko aktywnej walki z bezrobociem np. specjalistyczne doradztwo, pośrednictwo pracy, staże zawodowe.
Europejski Fundusz Społeczny może przyczynić się do rozwiązania w Polsce problemów rozwojowych, gospodarczych i społecznych. Możliwości jakie płyną z korzystania z tego Funduszu będą motorem pobudzającym do działania wszystkie podmioty gospodarcze w kraju. Oprócz konkretnej pomocy EFS będzie więc wyzwaniem dla wszystkich instytucji biorących udział w realizacji jego programów.
Strona EFS